YUNT, yazın bilimci ve sanat kuramcısı Zeynep Sayın tarafından hazırlanıp sunulan “İmgenin Onuru” başlıklı podcast yayınının onuncu bölümünde sanatçı Murat Germen‘i konuk etti. Bölüm, fotoğrafı bir ifade ve araştırma biçimi olarak gören Germen’in sanat pratiğinden hareketle kentsel dönüşümden katılımcı vatandaşlığa uzanarak güncel bir Türkiye resmi sundu.
Kentsel planlama ve mimarlık eğitimlerinin ardından fotoğraf sanatına yönelen Germen, fotoğrafı hem bir sanatsal ifade hem de bir arşiv malzemesi ve belgeleme aracı olarak gördüğünü ifade etti. Kentleri “kapitalizmin merkez üssü” ve “esaret yerleri” olarak nitelendiren sanatçı, İstanbul’un son yıllarda geçirdiği belirgin değişime dikkat çekti. Fransız seyyah, mimar ve ressam Melling’in gravürlerine yansıyan İstanbul manzaralarıyla İstanbul’un bugünkü görünümünü karşılaştıran Germen, dikey yapılanmadaki artışı rantçı zihniyetin yaygınlaşması ve erk odakları ile ilişkilendirdi.
Fotoğraf sanatı aracılığıyla başvurduğu haritalama yönteminin “bilinç kazandırmak” için öneminin altını çizen Germen, fotoğrafın “tarihe not düşmek” için üstlenebileceği role değindi. Sistemin dinamiklerini gözler önüne sererek mücadele stratejileri geliştirmenin ve topluma uyarıda bulunmanın önemini vurgulayan sanatçı, bir yerin değişimini ve tahribatı belgeleyebilmenin gelecek nesiller için öğretici olabileceğini ifade etti.
Sağa Dönüş Yasak, 2013, dijital fotoğraf
Ürettiği panoramik imgeleri yatay düzlemde ölçeklendirerek kentsel yığılmayı ele aldığını belirten Germen, böylece bir fotoğrafa sığmayacak kadar çok kent bileşeninin tek bir fotoğrafta yer alabildiğini söyledi. Yapı Kredi Kültür Sanat’ın kalıcı koleksiyonunda yer alan “Kırılma” (2017) adlı işinin de benzer bir arayışı yansıttığını ifade eden sanatçı, fotoğrafı üç boyutlu bir yerleştirmeye dönüştürerek iki boyutlu anlatımın sınırlarını aşma girişiminde bulunduğunu ve çeşitli açılara aynı anda yer verebildiğini belirtti.
İnsanın kentte bıraktığı izlere ilgi duyduğunu ifade eden Germen, mimarlık ve kent planlamasının iktidarlar tarafından araçsallaştırılabilme potansiyeline ve buna karşı vatandaşların ortaya koyduğu tepkilere ilişkin açıklamalarda bulundu. Gezi Parkı eylemleri gibi pek çok toplumsal gelişmeyi fotoğraflayan sanatçı, “direnen” ve “hakları yendiği için sokaklara çıkan” insanları çekmeyi değerli bulduğunu ifade etti.
“İmgenin Onuru” başlıklı podcast yayını her cumartesi yeni bölümüyle dinleyicilerle buluşacak. “İmgenin Onuru”nu Spotify ve Apple Podcast üzerinden dinleyebilirsiniz.
