“`html
İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Araştırma Görevlisi Pınar Ece Karakaş, yaz aylarında sıkça tüketilen şekerli içecekler hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Son yıllarda gençler arasında popülaritesi artan ‘bubble tea’ gibi içeceklerin tercih edildiğini belirten Karakaş, “Bubble tea, içerisinde ‘boba’ veya ‘tapyoka incisi’ denilen nişasta bazlı kabarcıklar, çay, süt ya da krema, meyve parçaları, renk vericiler ve aroma katkı maddeleri bulunarak hazırlanan serinletici bir içecektir. Mango, hibiskus ve oreo gibi farklı aromalarla çeşitlendirilmekte olup genellikle yüksek fruktozlu mısır şurubu ile tatlandırılmaktadır. Yüksek fruktozlu mısır şurubunun fazla tüketimi, karaciğer yağlanması, bağırsak bariyerinin hasar görmesi ve çeşitli metabolik rahatsızlıklara yol açabilir” uyarısında bulundu.
Bubble tea’nin içeriği nedeniyle obezite riskini artırabileceğini vurgulayan Karakaş, “Orta boy bir bubble tea, yaklaşık 317,5 kkal enerji, 11 g yağ, 56 g karbonhidrat ve 36 g şeker içermektedir. Özellikle sıcak havalarda popülerlik kazanan bu içecek, vücut ağırlığı artışına, obeziteye ve tip 2 diyabet riskinin yükselmesine neden olabilir. Araştırmalara göre, bubble tea tüketiminin okul çağındaki çocuklarda obezite riskini artırdığı ortaya çıkmıştır” dedi.
Bubble tea’nin, içeriğindeki inci büyüklüğündeki kabarcık görüntüsü nedeniyle küçük yaş grubundaki çocukların dikkatini çektiğini ifade eden Karakaş, “Bu kabarcıkların boğulma tehlikesi oluşturabileceği için küçük çocukların bubble tea tüketiminden kaçınması ya da ebeveyn gözetiminde içmesi gerektiğini belirtmek önemli. Serinletici bir içerik olsa da, yüksek kalori, şeker ve katkı maddeleri içermesinden dolayı bu içeceklerin ölçülü tüketilmesi ve daha sağlıklı alternatiflerin tercih edilmesi önerilmektedir” şeklinde konuştu.
Yaz aylarında soğuk kahve tüketiminde artış gözlemlediklerini belirten Karakaş, “Kahve, kardiyo metabolik sağlığı destekleyen biyoaktif bileşenlerden zengin bir içecektir. Dünyada espresso, americano gibi sade çeşitlerinin yanı sıra süt, şurup veya krema eklenerek hazırlanan latte gibi birçok farklı seçenek de bulunmaktadır. Ancak, krema ve şurup eklenen kahve türlerinin yüksek enerji ve şeker içeriğine sahip olduğu için bu tür içecekler tüketilirken porsiyon kontrolü yapılmalı” uyarısında bulundu.
Yaz mevsiminde terlemenin sıvı kaybını artırdığına dikkat çeken Karakaş, “Bu nedenle yeterli su tüketimi önemlidir ve kafein alımına da özen gösterilmelidir. Aşırı soğuk kahve tüketimi, vücuttan sıvı kaybına neden olarak dehidrasyona yol açabilir. Yaz aylarında soğuk kahve sağlıklı bir içecek tercihi olsa da, tüketimde dikkatli olunmalı ve yüksek şeker içeren çeşitlerden kaçınılmalıdır. Yetişkinler için önerilen günlük kafein miktarının 400 mg’ı aşılmaması önemlidir” dedi.
Özellikle çocukların severek tükettiği milkshake’ler hakkında da bilgi veren Pınar Ece Karakaş, “Küçük boy bir milkshake yaklaşık 254 kkal enerji ve 48 g şeker içermektedir. İçeriğinde buz, süt, şeker, krema ve yüksek fruktozlu mısır şurubu bulunmaktadır. Hazır olarak satılan bu içeceklerin genelde besin değeri düşüktür. Çocuk ve ergen dönemindeki sık tüketimi, insülin duyarlılığını azaltarak karaciğer yağlanmasına sebep olabilir. Bu nedenle milkshake tüketiminden mümkün olduğunca kaçınılması ve tüketilecekse porsiyon kontrolü yapılması gerekmektedir” ifadelerinde bulundu.
Limon veya limon konsantresi kullanarak hazırlanan limonatanın yazın tercih edilen serinletici içeceklerden biri olduğunu belirten Karakaş, “Limonata, şeker eklenmediğinde veya kontrollü miktarda tatlandırıldığında sağlıklı bir alternatif olabilir. Yüksek flavonoid ve C vitamini içerdiği bilinen limonatanın anti-inflamatuar özellikleri bulunur. Bu tür sağlıklı içecek seçimlerinde, şeker miktarına dikkat edilmeli ve taze limonata tercih edilmelidir” dedi.
Gazlı içeceklerin yüksek miktarda şeker ve asit içerdiğine dikkat çeken Karakaş, “Bu içecekler, besin değerinin düşük olması, içerdikleri katkı maddeleri ve aşırı kalori nedeniyle obezite riskini artırmaktadır. Gazlı içecek tüketimi, planladığı ya da planladığı aktiviteleri etkileyerek, özellikle ergenler arasında yaygın bir şekilde artmaktadır. Ayrıca, fazla miktarlarda tüketilmesi, şeker hastalığı ve kardiyovasküler hastalık risklerini de artırmaktadır. Günümüzde gazlı içecekler, süt tüketiminin azalmasına ve dolayısıyla kalsiyum alımındaki eksikliklere neden olmaktadır” diye ekledi.
Standart bir gazlı içecek kutusunda (350 ml) ortalama 40 g şeker bulunduğunu belirten Pınar Ece Karakaş, “İçerdikleri aşındırıcı asitler, diş sağlığını tehdit eden unsurlardandır. Besin değeri olmayan bu içeceklerin aşırı tüketiminden kaçınılmalı ve içeriklerine dikkat edilerek seçim yapılmalıdır” ifadelerini kullandı.
Pınar Ece Karakaş, sıcak yaz günlerinde içecek tercihlerine ilişkin şu önerileri sıraladı:
– Yeterli miktarda su tüketimi sağlanmalıdır.
– Hazır meyve suları, milkshake ve gazlı içeceklerden uzak durulmalı, sağlıklı alternatifler tercih edilmelidir.
– İçecek seçimlerinde besin etiketleri incelenmeli ve sağlıklı içerikler tercih edilmelidir.
– Kafein alımına dikkat edilmeli ve günde 400 mg sınırına uyulmalıdır.
– Katkı maddeli ve renklendirici içeren içeceklerden kaçınılmalıdır.
– Soğuk kahve tüketiminde şeker ve şurup içermeyen türleri tercih edilmelidir. Ayrıca ayran, sade kefir, şekersiz ev yapımı limonata gibi sağlıklı alternatifler de değerlendirilmelidir.
“`
